Herinneringen en anekdotes uit de ontstaangeschiedenis van Fa. Verjaal
|
Vestiging Installatiebedrijf
De familie Verjaal heeft zich in 1939 in St.Maartensdijk gevestigd. A.J. Verjaal (Noordwelle, 1908) werd er aangesteld als machinist van de "Centrale", de plaatselijke elektriciteitscentrale die een groot deel van het dorp van elektriciteit voorzag. Tijdens WO-II werd Verjaal vrijgesteld van de "Arbeitseinsatz" en moest ervoor zorgen dat het dorp in die periode van elektriciteit bleef voorzien. In de naoorlogse periode zag Verjaal kansen om z'n eigen bedrijf te stichten. Aanleiding In St. Maartensdijk, in de regio bekend als "Smerdiek" was A.J. Verjaal de man van het "elektrisch".Het ondergronds provinciaal elektriciteitsnet van de PZEM had het bovengrondse netwerk in het dorp vervangen. Dit was niet alleen een omschakeling van een kwetsbaar bovengronds netwerk naar een bedrijfszeker en duur ondergronds net. Tegelijkertijd was de plaatselijke elektriciteitsopwekking in de "Centrale" overbodig en daarmee ook machinist Verjaal. |
Deze video is ter ondersteuning van de hieronderstaande informatieve tekst.
|
Achterzijde winkelpand met oude bedrijfswagens
Voor Verjaal met twee zoons Steef (Arkel, 1937) en Adri (St.Maartensdijk,1945) leek het vanzelfsprekend dat hij de nieuwe elektrische installaties in woningen, bedrijven en boerderijen ging aanleggen. De nieuwe installaties moesten voldoen aan de nieuwe normen (NEN1010). Een ingrijpende klus als men bedenkt dat bijvoorbeeld elke huisinstallatie met ijzeren buis (rood) en rubber geïsoleerde draden (RD) erin was uitgevoerd, vervangen moest worden door PVC pijp en vinyldraden (VD).
Bedrijfsactiviteiten
Verjaal hield van aanpakken en samen met Kees Kloet die ook op de "Centrale" had gewerkt legden zij vele installaties aan in het dorp en daarbuiten, inclusief de montage en aansluiting van apparatuur, zoals tbv verlichting, boilers en (bedrijfs)machines. Op kleine schaal werden ook installaties in nieuwbouwwoningen en bedrijfsgebouwen gerealiseerd. Alle materialen en gereedschappen werden op de fiets vervoerd. Fietsend met een zware, houten ladder op de schouder en een gereedschapskist achterop naar het werk was geen uitzondering. Gewoonlijk stak Verjaal, een stevige pijproker, voor vertrek naar het werk eerst de brand in z'n pijp. De eerste bedrijfsauto die rond 1959 werd aangeschaft bracht in het bedrijfstransport een hoop verlichting. Ook werd het personeelsbestand uitgebreid met Steef, de oudste zoon en later aangevuld met aangetrokken monteurs.
Aan de Molendijk 31C werd in 1956 een werkplaats gebouwd door Muller-Franke, een plaatselijk aannemingsbedrijf. Hierin werden de materialenvoorraad opgeslagen en kleine reparaties aan elektrische toestellen verricht, zoals het inkorten van een stofzuigerslang of het vervangen van koolborstels en ook bijv. het bedraden van schakelkasten voor bedrijfsinstallaties.
Bedrijfsactiviteiten
Verjaal hield van aanpakken en samen met Kees Kloet die ook op de "Centrale" had gewerkt legden zij vele installaties aan in het dorp en daarbuiten, inclusief de montage en aansluiting van apparatuur, zoals tbv verlichting, boilers en (bedrijfs)machines. Op kleine schaal werden ook installaties in nieuwbouwwoningen en bedrijfsgebouwen gerealiseerd. Alle materialen en gereedschappen werden op de fiets vervoerd. Fietsend met een zware, houten ladder op de schouder en een gereedschapskist achterop naar het werk was geen uitzondering. Gewoonlijk stak Verjaal, een stevige pijproker, voor vertrek naar het werk eerst de brand in z'n pijp. De eerste bedrijfsauto die rond 1959 werd aangeschaft bracht in het bedrijfstransport een hoop verlichting. Ook werd het personeelsbestand uitgebreid met Steef, de oudste zoon en later aangevuld met aangetrokken monteurs.
Aan de Molendijk 31C werd in 1956 een werkplaats gebouwd door Muller-Franke, een plaatselijk aannemingsbedrijf. Hierin werden de materialenvoorraad opgeslagen en kleine reparaties aan elektrische toestellen verricht, zoals het inkorten van een stofzuigerslang of het vervangen van koolborstels en ook bijv. het bedraden van schakelkasten voor bedrijfsinstallaties.
Ambt en neventaken A.J.Verjaal
Verjaal werd 1939 benoemd als machinist op de "Centrale" van de Coöperatieve Elektriciteits Centrale te St. Maartensdijk. In 1946 werd hij ook aangesteld als machinist op het watergemaal en kwam hij in ambtelijke dienst van het Waterschap St. Maartensdijk, later Waterschap Tholen. De beide functies sloten goed aan bij zijn opleiding en ervaring in de stoomwerktuigen en machines.
Machinist
Op de "Centrale" was hij aanvankelijk verantwoordelijk voor de zorg voor ononderbroken levering van elektrische energie in de gemeente. De bovengrondse leidingen gingen gemakkelijk kapot bij een storm, zodat Verjaal en personeel van de "Centrale" in de palen moesten klimmen om bovenin de kapotte leidingen te repareren. De klimattributen, zoals klimsporen en veiligheidsgordels, riemen en gereedschapstassen herinneren aan die tijd.
Als machinist van het gemaal(meer bekend als "stoomgemaal" met de kenmerkende puffende schoorsteen) had Verjaal de zorg voor het juiste waterpeil in de polders. In perioden met veel regen was hij vaak langdurig dag en nacht in touw om ervoor te zorgen dat het overtollige water uit de polders werd gepompt. Via de sluis("t Sluusje") onder de Molendijk door kwam het in de "Pluimpot" (De Pluumpot), die in open verbinding stond met de Oosterschelde. Dat dit werk niet zonder risico was bleek toen op 14 maart 1958 een groot, zwaar gietijzeren vliegwiel uit elkaar spatte en grote brokstukken onder invloed van sterke middelpuntvliedende kracht door het dak van het gemaalgebouw naar buiten werden geslingerd. Gelukkig bleef machinist Verjaal ongedeerd. Hij was op het moment van het incident buiten bezig in de watergang aangezogen takken en vuil dat zich voor het kroosrek had verzameld weg te halen. In 1958 werd het elektrisch gemaal "De Noord" in gebruik gesteld en tot zijn pensioen bediend door machinist Verjaal.
Ondernemer
In 1939 werd Verjaal zelfstandig ondernemer. De noodzakelijke renovatie van alle elektrische installaties bood hem kansen een eigen installatiebedrijf te beginnen.
Meteropnemer
Verjaal bleef geruime tijd de functie van "meteropnemer" en "geldophaler" voor de PZEM uitoefenen. Hij onderhield op die manier contact met de verbruikers en niet zelden leverde hem dat ook opdrachten op.
Handige aanpakker
Verjaal was ook niet vies van een bouwklusje, sterker nog, hij timmerde graag en had een voorliefde voor stevige bouwsels.
Deze liefde kwam later goed van pas bij de uitbreiding van de bedrijfsgebouwen.
Zijn zelf ontworpen en gebouwde magazijnen zijn tot anno 2024 in gebruik gebleven.
Kortom, Verjaal was een man die weinig stilzat en als hij het moest vanwege de noodzakelijke administratie was dit zeker niet zijn hobby.
Bedrijvigheid
Door mechanisatie en schaalvergroting in de landbouw en de aanwijzing van St. Maartensdijk als kerngemeente kwam de wind in de zeilen van het "Elektrotechnisch Installatie Bureau" A.J. Verjaal en Zn. Het genereerde veel nieuwe opdrachten in het installatiewerk.
Tijdens de drukke perioden in de landbouw werd Verjaal gevraagd stilgevallen machines weer op gang te brengen in bijv. de inmaakfabriek voor zilveruitjes van Gerard Polderman, een volcontinu bedrijf in de oogstperiode of voor de reparatie van transportbanden in de aardappelhandel van de Gebr. Hoek. Later werd ook in andere bedrijven die zich in St. Maartensdijk hadden gevestigd bij elektrische storingen Verjaal ingeschakeld. De Confectieindustrie van Priem (Mayfair) en ateliers voor regenkleding van Van Toor en voor damesmode "Elvina", extractproducent Procos, koeltechniek van Gebr. Goedhart en andere industriële bedrijven zorgden voor nieuwe opdrachten en werden tot de vaste klantenkring gerekend. Vanaf 1970 waren voor het bedrijf keuzes noodzakelijk waarop de activiteiten geconcentreerd moesten worden. Steef zou als enige opvolger het bedrijf voortzetten.
Opening van het nieuwe deel van de winkel in 1969
Uitbreiding en voortzetting
Verjaal hield er rekening mee dat zijn zoon(s) het bedrijf zouden willen voortzetten en het stokje van hem zouden willen overnemen. Daarom kocht hij in 1959 het grote huis van de buren, fam. Groenewege om daar niet alleen de huisvesting van Steef te kunnen realiseren, maar ook een winkel, kantoor- en opslagruimte. De liefde voor klussen, in dit geval voorbereiden van een omvangrijke bouwerij door aannemer A.J. Rijnberg en zn. kwam weer goed van pas. Veel bruikbare onderdelen, zoals kozijnen, marmeren tegels en vloerdelen werden zorgvuldig door hem gesloopt en voor hergebruik geschikt gemaakt.
Verkoop elektrische artikelen
Aanvankelijk waren de verkoopactiviteiten beperkt tot gebruik en huur van bestaande winkeletalages. Zo was in een meubelzaak in de Schoolstraat een assortiment hanglampen te zien en wat later ook een opstelling van huishoudelijke- en keukenapparatuur in de etalage van een manufacturenzaak in de Kaaistraat. De laatstgenoemde collectie was in het kader van een promotiecampagne in samenwerking met het elektriciteitsbedrijf PZEM. Verjaal bleek nog onvoldoende aandacht voor de zondagse kerkgang te hebben en werd erop geattendeerd dat de etalage zondags verduisterd diende te worden zodat kerkgangers er niet toe werden verleid op zondag een blik in de etalage te werpen. Het viel Verjaal niet zwaar aan te rekenen gezien z'n niet-Thoolse afkomst.
Van vader op zoon
Steef Verjaal was geïnteresseerd in het bedrijf en na z'n technische opleiding groeide hij automatisch in het installatiewerk. Naarmate er meer elektrische apparatuur op de markt kwam en radio en televisie hun intrede deden, nam Steefs belangstelling voor de verkoop van deze toestellen toe. Met zijn positieve ondernemersgeest, aandachtige benadering van klanten en humoristische en verantwoorde stijl van werken wist hij de verkoop van elektrische apparaten uit bouwen. Hij verkocht o.a. Blaupunkt radio's, radiomeubels, grammofoons en bandrecorders vanuit huis. De snelle ontwikkelingen van radio-en televisieapparatuur ("bruingoed"), wasmachines, vaatwassers, drogers ("witgoed") en huishoudelijke elektrische apparaten waren voor Steef kansen en uitdagingen om het winkelbedrijf uit te bouwen. Toen in oktober 1960 de winkel werd geopend kon een groot assortiment elektrische apparaten worden tentoongesteld. Steef werd hierdoor de grondlegger van het huidige gespecialiseerde winkelbedrijf met eigen servicedienst en reparatieafdeling.
Beleidskeuze
De naoorlogse wederopbouw, de economische groei en ontwikkeling van ons land en de effecten ervan op onze regio in de tweede helft van de 20e eeuw zorgden ervoor dat veel kleinschalige, ambachtelijke bedrijven op het platteland onder druk kwamen te staan. Ze hadden de keuze om door te groeien en schaalvergroting toe te passen of zich te specialiseren. Op oude voet voortgaan was geen optie, zeker niet toen Steef zich ging ontplooien als een zakenman met een scherp oog voor de wensen en behoeften van zijn plaats- en streekgenoten.
Wasmachines bij opening nieuwe deel
Ontwikkelingen
Belangrijke momenten in de geschiedenis, zoals de periode na WO-II, de wederopbouw vanaf 1945 en de periode na de Watersnoodramp 1953, maar ook de mechanisatie in de landbouw markeren de sociaaleconomische ontwikkelingen. Op plaatselijk niveau betekende dit voor Fa.Verjaal en vele andere ambachtelijke bedrijfjes en "neringdoenden" veelal aanpassing en investeren. Kenmerkend voor die tijd waren de grote inzet en daadkracht, toenemend economisch verkeer en grote veranderingen in de leefgemeenschappen in de dorpen. Met name de "Herverkaveling" na de Watersnoodramp en de verschuiving van landarbeid naar werken in de Rotterdamse haven. De recreatiesector en een toenemend aantal campings brachten leven in de brouwerij. Verjaals tweede zoon zou voor het installatiebedrijf van betekenis kunnen zijn, maar koos voor werken in het Onderwijs. Tegen deze achtergrond veranderde de gemoedelijke werksfeer in de aanvangsperiode van het bedrijf met gezellige koffiepauzes in de keuken van Verjaals huis in een meer zakelijke werkomgeving. Er werd in die tijd vrijwel dagelijks "overgewerkt". Van steeds groter belang werden ook de "cijfers" die de bedrijfsresultaten zichtbaarder maakten. Het plaatselijke administratiekantoor Van Twist zorgde hier toen voor.
Molendijk in 1982
Nieuwe stappen
Fa. Verjaal onder leiding van Steef Verjaal maakt een mooie ontwikkeling door. Zo werden de winkel vergroot en het personeelsbestand uitgebreid. Duidelijk was wel dat voor Fa.Verjaal de elektrotechnische branche mogelijkheden bood om toekomstgericht te investeren. Toen duidelijk werd dat Adri niet in het bedrijf zou blijven werken, heeft Steef de installatietak van het bedrijf minder aandacht gegeven en zich steeds meer gericht op winkelverkoop, reparatie en aansluiting/installatie van apparatuur. Een opvallende vlucht nam het aantal tv-toestellen dat werd verkocht. De hiervoor benodigde antenne op het dak en complete installatie werden verzorgd. Gaandeweg breidde het voorzieningsgebied zich ook uit en werd steeds meer apparatuur geleverd in de overige dorpen van het eiland Tholen en St. Philipsland. De verkoop en installatie van apparatuur nam sterk toe en genereerde veel werk en groeiende omzetcijfers. Dit maakte een vergroting van de winkelvloeroppervlakte noodzakelijk. Met de opening in 1978 van het vernieuwde en sterk vergrote winkelpand aan de Molendijk 4 is de vestiging van een gerenommeerde elektrospeciaalzaak voor de regio een feit.
Fa. Verjaal onder leiding van Steef Verjaal maakt een mooie ontwikkeling door. Zo werden de winkel vergroot en het personeelsbestand uitgebreid. Duidelijk was wel dat voor Fa.Verjaal de elektrotechnische branche mogelijkheden bood om toekomstgericht te investeren. Toen duidelijk werd dat Adri niet in het bedrijf zou blijven werken, heeft Steef de installatietak van het bedrijf minder aandacht gegeven en zich steeds meer gericht op winkelverkoop, reparatie en aansluiting/installatie van apparatuur. Een opvallende vlucht nam het aantal tv-toestellen dat werd verkocht. De hiervoor benodigde antenne op het dak en complete installatie werden verzorgd. Gaandeweg breidde het voorzieningsgebied zich ook uit en werd steeds meer apparatuur geleverd in de overige dorpen van het eiland Tholen en St. Philipsland. De verkoop en installatie van apparatuur nam sterk toe en genereerde veel werk en groeiende omzetcijfers. Dit maakte een vergroting van de winkelvloeroppervlakte noodzakelijk. Met de opening in 1978 van het vernieuwde en sterk vergrote winkelpand aan de Molendijk 4 is de vestiging van een gerenommeerde elektrospeciaalzaak voor de regio een feit.
|
Nieuwe generatie Verjaal aan het roer Niet geheel volgens plan, maar om medische redenen moet Steef abrupt zijn werkzame leven in 1994 stoppen. Een langdurige revalidatie is zijn lot. Arnold Verjaal, Steefs tweede zoon wordt dan in 1996 voor de vraag gesteld het mooie bedrijf van z'n vader voort te zetten. Per 1 januari 2000 neemt Arnold als derde generatie formeel het familiebedrijf van zijn ouders over. In 2019 komt Steef Verjaal na een kort ziekbed te overlijden. Onder leiding van Arnold wordt het huidige familie bedrijf nog steeds voortgezet. Met zijn ondernemersgeest, klantgerichte aandacht en voortvarendheid is een waardige opvolging van het familiebedrijf gerealiseerd. Met trots heeft Fa.Verjaal zich ontwikkeld tot een speler van betekenis op de consumentenmarkt en heeft het bedrijf een belangrijke plaats verworven in het aanbod van gespecialiseerde bedrijven in de regio. |
|
Sellingpoints
Hoewel de concurrentie hevig was en de klanten kritischer werden op aanschafprijs en service zag Steef wat er speelde op de markt en hoe de behoefte van de consument veranderde. De plaatselijke leveranciers kregen het vaak moeilijk onder druk van bijv. prijsvechters. Hiertegen heeft de speciaalzaak van Fa.Verjaal zich succesvol weten te wapenen. Behalve de naamsbekendheid en het grote klantenbestand spelen zeker ook de betrokkenheid van het familiebedrijf bij de regionale ontwikkelingen een rol. Fa.Verjaal heeft de technische vooruitgang en snelle verandering in het aanbod van het assortiment en expertise steeds op de behoefte van de consument weten af te stemmen. Een sterk verkoopargument blijkt zeker ook het vertrouwen van de consument in het "product", het totale pakket van diensten; aandacht voor de vragen en behoefte van klanten, correcte levering, installatie en nazorg.
Hoewel de concurrentie hevig was en de klanten kritischer werden op aanschafprijs en service zag Steef wat er speelde op de markt en hoe de behoefte van de consument veranderde. De plaatselijke leveranciers kregen het vaak moeilijk onder druk van bijv. prijsvechters. Hiertegen heeft de speciaalzaak van Fa.Verjaal zich succesvol weten te wapenen. Behalve de naamsbekendheid en het grote klantenbestand spelen zeker ook de betrokkenheid van het familiebedrijf bij de regionale ontwikkelingen een rol. Fa.Verjaal heeft de technische vooruitgang en snelle verandering in het aanbod van het assortiment en expertise steeds op de behoefte van de consument weten af te stemmen. Een sterk verkoopargument blijkt zeker ook het vertrouwen van de consument in het "product", het totale pakket van diensten; aandacht voor de vragen en behoefte van klanten, correcte levering, installatie en nazorg.
